عسل یکی از معدود مواد غذایی است که به طور طبیعی بسیار پایدار است و می‌تواند به مدت طولانی نگهداری شود. به همین دلیل، اغلب می‌گویند که عسل تاریخ انقضا ندارد. نمونه‌هایی از عسل که هزاران سال در مقبره‌های مصری‌ها یافت شده‌اند، هنوز هم خوراکی و سالم بودند. دلیل این ماندگاری طولانی به ترکیب شیمیایی منحصر به فرد عسل برمی‌گردد:
- محتوای پایین آب: عسل حاوی حدود 17-18 درصد آب است. این محتوای کم آب، محیطی نامناسب برای رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها ایجاد می‌کند.
- pH اسیدی: pH عسل بین 3.2 تا 4.5 است که محیط اسیدی ایجاد می‌کند و برای اکثر میکروارگانیسم‌ها نامطلوب است.
- وجود آنزیم‌های تولید شده توسط زنبور عسل: زنبورها در فرآیند تولید عسل، آنزیمی به نام گلوکز اکسیداز را اضافه می‌کنند که به تولید پراکسید هیدروژن کمک می‌کند، ماده‌ای که خاصیت ضدباکتریایی دارد.با این حال، شرایط نگهداری نامناسب می‌تواند به تغییر کیفیت عسل منجر شود.
شرایط نگهداری عسل
برای حفظ کیفیت عسل و اطمینان از ماندگاری طولانی آن، باید به چند نکته توجه کنید:
دمای نگهداری: عسل را در دمای اتاق، بین 20 تا 25 درجه سانتی‌گراد، نگهداری کنید. نگهداری عسل در یخچال می‌تواند باعث بلوری شدن (کریستالیزاسیون) آن شود. بلوری شدن فرآیندی طبیعی است و به کیفیت عسل آسیب نمی‌زند، اما بافت و ظاهر آن را تغییر می‌دهد.
محیط خشک: عسل تمایل دارد رطوبت جذب کند، بنابراین باید آن را در ظروف محکم و با درب‌های بسته نگهداری کنید. رطوبت اضافی می‌تواند به تخمیر عسل منجر شود.
محافظت از نور مستقیم خورشید: نور مستقیم خورشید می‌تواند به تجزیه برخی از ترکیبات مفید عسل منجر شود. بنابراین، بهتر است عسل را در مکان‌های تاریک و دور از نور مستقیم خورشید نگهداری کنید.
ظروف مناسب: استفاده از ظروف شیشه‌ای یا پلاستیکی محکم و با درب‌های محکم توصیه می‌شود. ظروف فلزی ممکن است با عسل واکنش دهند و بر طعم و کیفیت آن تاثیر منفی بگذارند.
دور از مواد بودار: عسل به راحتی بوهای محیطی را جذب می‌کند. بنابراین، آن را دور از موادی مانند سیر، پیاز، یا ادویه‌جات قوی نگهداری کنید.
نشانه‌های خرابی عسل
اگرچه عسل به طور طبیعی خراب نمی‌شود، اما ممکن است در شرایط نامناسب دچار تغییراتی شود که نشان‌دهنده کاهش کیفیت آن است:
تخمیر: اگر عسل بیش از حد رطوبت جذب کند، ممکن است تخمیر شود و بویی ترش یا الکلی پیدا کند.
تغییر رنگ: عسل طبیعی ممکن است با گذر زمان کمی تیره‌تر شود، اما تغییر شدید رنگ ممکن است نشان‌دهنده تغییرات شیمیایی در عسل باشد.
تغییر طعم: اگر طعم عسل به شدت تغییر کرده باشد، این می‌تواند نشان‌دهنده تاثیر عوامل محیطی یا تجزیه ترکیبات درونی آن باشد.
